Ελληνική «Σύναξις» στη Μόσχα με 135 έργα

Από εικόνες της ενετοκρατούμενης Κρήτης του 15ου και του 16ου αιώνα, μέχρι πέντε «Συναξάρια» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, ένα ευρύ φάσμα δηλαδή της μεταβυζαντινής ελληνικής, θρησκευτικής ζωγραφικής, φιλοξενείται σ’ ένα από τα λαμπρότερα μουσεία του κόσμου, το Κρατικό Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας, περιμένοντας μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου το ρωσικό κοινό να απολαύσει μια τέχνη που βρίσκεται στο πολιτιστικό DNA του.

Ο Χριστός Παντοκράτωρ, αβγοτέμπερα σε ξύλο, μέσα 16ου αιώνα, Κρήτη

Από εικόνες της ενετοκρατούμενης Κρήτης του 15ου και του 16ου αιώνα, μέχρι πέντε «Συναξάρια» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, ένα ευρύ φάσμα δηλαδή της μεταβυζαντινής ελληνικής, θρησκευτικής ζωγραφικής, φιλοξενείται σ’ ένα από τα λαμπρότερα μουσεία του κόσμου, το Κρατικό Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας, περιμένοντας μέχρι τις 25 Σεπτεμβρίου το ρωσικό κοινό να απολαύσει μια τέχνη που βρίσκεται στο πολιτιστικό DNA του.
«Η πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδος έχει μεγάλη σημασία για τη Ρωσία και βρίσκεται στις πηγές του εθνικού μας πολιτισμού. Η χώρα των Ρως ήταν «πνευματική κόρη του Βυζαντίου», όπως αναφέρει η διευθύντρια του μουσείου, Ιρίνα Αντόνοβα.
Βασικός κορμός της έκθεσης «Σύναξις. Ελληνική τέχνη 1450-2000. Εικόνες σε ξύλο και χαρτί» είναι οι Συλλογές Βελιμέζη και Μαργαρίτη. Σ’ αυτές προστέθηκαν 11 εικόνες από το Μουσείο Μπενάκη, τρεις από το Μουσείο Πούσκιν και ένας «Χριστός Παντοκράτωρ» από το Μουσείο Αντρέι Ρουμπλιόφ της Μόσχας. Η τελευταία ήταν η μοναδική κρητική εικόνα της Συλλογής Κωστάκη και την οποία άφησε ο συλλέκτης στο Μουσείο Ρουμπλιόφ, κιβωτό της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Συνολικά η έκθεση παρουσιάζει 135 έργα (131 από την Ελλάδα), ανάμεσά τους και ένας Γκρέκο, «Πάθος του Χριστού - Πιετά με αγγέλους», δημιουργημένος πριν από την αναχώρηση του Θεοτοκόπουλου από την Κρήτη, το 1566.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες 21 παρουσιάσεις της Συλλογής Βελιμέζη ανά τον κόσμο, η έκθεση αυτή διαθέτει ένα μεγαλύτερο εικαστικό πλαίσιο, το οποίο αποκτά από τον εμπλουτισμό της με έργα της Επτανησιακής Σχολής και, κυρίως, με έργα του 20ού αιώνα (Κόντογλου, Αστεριάδης, Κοψίδης, Σπύρος Βασιλείου, Στέφανος Αλμαλιώτης, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης), που παρουσιάζονται για πρώτη φορά.
Η «Σύναξις», διοργανωμένη από πολλούς φορείς, με κύριο χορηγό το Ιδρυμα Ωνάση, αλλά με «ψυχή» όλης της προσπάθειας τον Χρήστο Μαργαρίτη, αποτελεί πρελούδιο των εκδηλώσεων για το Ετος Πολιτισμού Ρωσία - Ελλάδα 2014.
Συγκυριακά αποτελεί και πρελούδιο των εκδηλώσεων του Μουσείου Πούσκιν, που θα γιορτάσει το 2012 τα 100 του χρόνια, μαζί και τα 50 χρόνια της Ιρίνα Αντόνοβα στη θέση της διευθύντριάς του.
Δήμητρα Ρουμπούλα